افزایش سرمایه خوبه یا بد ؟ انواع افزایش سرمایه و مزایای آنها
افزایش سرمایه خوبه یا بد ؟
معمولا وقتی خبر افزایش سرمایه شرکتی منتشر میشه افراد زیادی تمایل پیدا می کنن که سهام اون شرکت رو بخرن. اما سوال اینجاس که آیا واقعا افزایش سرمایه شرکت اتفاق خوبی هست یا نه. برای پاسخ به این سوال اول باید بفهمیم افزایش سرمایه چیست و با انواع افزایش سرمایه آشنا بشیم.
افزایش سرمایه چیست؟
اول از همه باید بدونیم که سرمایه با دارایی های شرکت متفاوت و این دو اصلا یکی نیستن.
«سرمایه عددی است که به عنوان آورده سهامداران، در اداره ثبت شرکت‌ها و به عنوان سرمایه شرکت ثبت شده است ولی دارایی تحت تاثیر خرید و فروش شرکت است و شامل سود و زیان های شرکت نیز می شود.»
افزایش سرمایه یکی از روش های تامین مالی شرکت هاست و وقتی شرکت‌ها با طی کردن یکسری مراحل قانونی رقم سرمایه ثبت شده خود نزد اداره ثبت شرکت‌ها را افزایش دهند به این فرآیند افرایش سرمایه گفته میشود.
برای پاسخ به پرسش « افزایش سرمایه خوبه یا بد » باید با انواع افزایش سرمایهآشنا شویم که در ادامه مقاله به معرفی ویژگی و همینطور نحوه محاسبه قیمت آنها می پردازیم:
انواع افزایش سرمایه
- افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
- افزایش سرمایه از آورده نقدی و مطالبات حال شده
- افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی داراییهای شرکت
- افزایش سرمایه از محل صرف سهام یا سلب حق تقدم
افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
اول از همه باید اشاره کنم که برخلاف اسم این نوع افزایش سرمایه قرار نیست جایزه ای به شما تعلق بگیرد و یا سرمایه شما زیاد شود!
بر اساس قانون تجارت، شرکت ها سالیانه مقداری از سود شرکت را نزد خود حفظ می کنند و این سود در حسابی تحت عنوان سود انباشته در صورت های مالی آن شرکت ثبت خواهد شد.
زمانی که یک شرکت سود انباشته خوب و مناسبی دارد، تصمیم می گیرد که افزایش سرمایه خود را به روش افزایش سرمایه از محل سود انباشته انجام دهد و منابع جدید مورد نیاز خود را تامین کند.
در این روش، جریان نقدینگی جدیدی به شرکت وارد نخواهد شد و سهامداران پولی برای خرید اوراق جدید واریز نمی کنند.
در این نوع افزایش سرمایه نیز قیمت سهم کمتر میشود. این کمتر شدن قیمت سهام سبب میشود که علاقه سهامداران به خرید سهمهایی با این نوع افزایش سرمایه زیاد شود. چرا که از لحاط روانشناختی ارزان بودن سهم به خودی خود سبب رشد قیمتی سهم در کوتاه مدت میشود.
نحوه محاسبه قیمت و تعداد سهم بعد از افزایش سرمایه سود انباشه
به عنوان مثال اگر قیمت پایانی سهم خیالی ونمونه قبل از افزایش سرمایه سود انباشته ۱۰۰۰۰ ریال باشد و ۶۰ درصد افزایش سرمایه بدهد قیمت جدید سهم ۶۲۵۰ ریال خواهد بود. اما سرمایه شما تغییر نخواهد کرد زیرا به نسبت و درصدی که قیمت سهم کاسته میشود، به همان نسبت تعداد سهام شما بیشتر خواهد شد مثلا شما قبل از افزایش سرمایه سهم ونمونه ۵۰۰۰ سهم ۱۰۰۰۰ ریالی داشتید (۵ میلیون تومان) ولی بعد از افزایش سرمایه ۸۰۰۰ سهم ۶۲۵۰ ریالی خواهید داشت (۵ میلیون تومان).
افزایش سرمایه به روش تجدید ارزیابی
در افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها، شرکت ها دارایی های ثابت مشهود خود را مانند زمین، ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات، سرمایه گذاری ها و … را به دلیل تورم مورد تجدید و ارزیابی قرار می دهند.با این روش نیز ارزش دارایی های شرکت در ترازنامه تغییر خواهد کرد. همچنین در نهایت چون معادله حسابداری در ترازنامه باید برقرار باقی بماند و بدهی های شرکت نیز تغییری نکرده، سرمایه شرکت باید افزایش یابد تا این معادله برقرار شود.
در روش افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها پولی به شرکت وارد نخواهد شد و تنها اتفاقی که رخ می دهد یک عملیات حسابداری در صورتهای مالی شرکت است. در واقع در این روش به همان میزان که تعداد سهام شما افزایش پیدا می کند قیمت آن کاهش پیدا خواهد کرد، به همین علت تغییری در دارایی شما رخ نخواهد داد.
نحوه محاسبه قیمت و تعداد سهم بعد از افزایش سرمایه به روش تجدید ارزیابی
همانطور که مشاهده می کنید نحوه محاسبه قیمت و همینطور تعداد سهام بعد از افزایش سرمایه به روش تجدید ارزیابی مانند مثال قبل است.
افزایش سرمایه به روش آورده نقدی و مطالبات حال شده
در دو نوع افزایش سرمایه قبل گفتیم که سرمایه جدیدی به شرکت وارد نمی شود اما در آورده نقدی این موضوع صادق نیست.
در این روش افزایش سرمایه شرکت پس از افزایش سرمایه، تعدادی حق تقدم را به سهامداران خود اعطا می‌کند. معنی حق تقدم این است سهامداران فعلی در افزایش سرمایه نسبت به سایرین تقدم دارند.
بعد از آن که حق تقدم به شما تعلق گرفت، می‌توانید با پرداخت (معمولا) ۱۰۰ تومان حق تقدم را به سهام عادی تبدیل کنید. (ارزش اسمی سهم‌ها در ایران ۱۰۰۰ ریال است.)
این پولی که سهامداران پرداخت می‌کنند، همان آورده‌ای است که شرکت برای افزایش سرمایه به آن نیاز دارد.
البته اگر شما نخواهید که از حق تقدم های خود استفاده کنید قادر خواهید بود که در این بازه زمانی ۲ ماهه حق تقدم های خود را به سرمایه گذاران دیگر بفروشید چون این حق تقدم ها مثل سهام عادی در بورس قابل معامله است.
نحوه محاسبه قیمت و تعداد سهام بعد از افزایش سرمایه به روش آورده نقدی
فرض کنید قیمت پایانی سهم ونمونه قبل از افزایش سرمایه ۱۰۰۰۰ ریال بوده و شرکت افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی از محل آورده نقدی را تجربه می کند. و به ازای هر سهم ۱۰۰۰ ریال از سهامداران دریافت می کند. در این حالت قیمت سهم می شود ۵۰۵۰ ریال. قیمت هر حق تقدم نیز به صورت تئوریک ۴۰۵۰ ریال خواهد شد. (که البته قیمت حق تقدم ها بیشتر تحت تاثیر عرضه و تقاضاست)
شاید براتون سوال پیش بیاد که بعد از این نوع افزایش سرمایه که از دو نوع قبلی پیچیده تر است سرمایه ما دسخوش چع تغییراتی می شود؟
تصور کنید که شما ۵۰۰۰ سهم ۱۰۰۰ ریالی دارید (پنچ میلیون تومان سرمایه). اگر شرکت ۱۰۰% افزایش سرمایه بدهد، شما ۲۵۰۰ سهم و ۲۵۰۰ حق تقدم خواهید داشت. برای این ۲۵۰۰ حق تقدم باید ۲۵۰ هزار تومان بپردازید. قیمت سهم پس از افزایش سرمایه باید به شکلی تغییر کند که سرمایه جدید شما ۵ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان شود.
افزایش سرمایه از محل صرف سهام یا سلب حق تقدم
صرف سهام و سلب حق تقدم تاکنون به ندرت در بازار بورس ایران اتفاق افتاده است اما شنیده ها حاکی از این است که این روش کم کم در سال های پیش رو در ایران رواج بیشتری خواهد یافت.
صرف سهام یعنی فروش سهام به قیمتی بالاتر از قیمت اسمی سهم.
یعنی وقتی شرکت‌ها افزایش سرمایه میدهند، مبلغی بیش از قیمت ارزش اسمی سهام شرکت از سهامدار مطالبه می‌کنند. یعنی شرکت حق تقدم را بر اساس ارزش اسمی نمیدهد، بلکه مبلغی مازاد بر ارزش اسمی هم از سهامداران بابت افزایش سرمایه دریافت می‌کند.
در افزایش سرمایه از محل صرف سهام، سهامداران به ازای هر حق تقدم ۱۰۰۰ ریال به حساب شرکت نمیریزند. بلکه بیش از این مبلغ را واریز می‌کنند، مثلا ۲۰۰۰ ریال.
نحوه محاسبه قیمت و تعداد سهام به روش صرف سهام و سلب حق تقدم
فرمول این روش مانند افزایش سرمایه از آورده نقدی است اما از لحاظ جزییات تفاوت هایی دارند که در مقاله های بعدی به این موارد خواهیم پرداخت.
مراحل کار افزایش سرمایه شرکت ها:
- پیشنهاد هیئت مدیره به مجمع عمومی فوق العاده در خصوص افزایش سرمایه(گزارش توجیهی هیات مدیره در خصوص افزایش سرمایه)
- اظهارنظر حسابرس و بازرس قانونی نسبت به گزارش توجیهی هیئت مدیره در خصوص افزایش سرمایه
- مدارک مستندات درخواست افزایش سرمایه
- آگهی دعوت به مجمع عمومی فوق العاده
- آگهی دعوت به مجمع عمومی فوق العاده
- مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام
- آگهی ثبت افزایش سرمایه
اطلاعات تمامی مراحل بالا را باید از سایت کدال کسب کنید
افزایش سرمایه خوبه یا بد
مانند اکثر مقوله های بورسی نمی توان صرفا با یک کلمه به سوال « افزایش سرمایه خوبه یا بد » پاسخ داد، در کل افزایش سرمایه یک اقدام مطلوب برای شرکت است.
اما خوبی یا بدی افزایش سرمایه هم بستگی به فعالیت و بنیاد شرکت و هم دید شما از لحاظ سهامداری (کوتاه-میان-بلند مدت) دارد. مثلا در روش افزایش سرمایه به روش آورده نقدی، حدود ۴ تا ۵ ماه سهم مشغول فرایند های افزایش سرمایه و حق تقدم هاست. اگر دید شما کوتاه مدت باشد مسلما از این نوع افزایش سرمایه دوری میکنید حال آنکه افزایش سرمایه از طریق آورده نقدی یکی از بهترین نوع افزایش سرمایه است. همینطور اگر وضعیت و فعالیت شرکت مناسب نباشد چه بسا افزایش سرمایه به کمکش نیاید و زیان بیشتری بسازد!
کدام نوع افزایش سرمایه بهتر است؟
بازهم به این سوال نمی توان به طور قطعی پاسخ داد اما در حالت کلی افزایش سرمایه ای که موجب ورود منابع مالی جدیدی به شرکت شود شرایط مناسب‌تری را برای توسعه فعالیت‌ها رقم می‌زند. بنابراین افزایش میزان سرمایه از طریق آورده نقدی و همچنین صرف سهام به صورت کلی مطلوب تر است.
همچنین روش تجدید ارزیابی دارایی‌ها از آنجایی که عملا پولی وارد شرکت نشده و صرفا یک عملیات حسابداری برای بهبود صورتهای مالی شرکت محسوب میشود، به ویژه برای شرکت‌های ورشکسته و مشمول ماده 141 قانون تجارت مناسب ارزیابی می‌َشود.
این موضوع را نیز باید در نظر گرفت که گاهی اوقات شرکت ها به صورت ترکیبی افزایش سرمایه می دهند مثلا افزایش سرمایه هم از آورده نقدی و هم سود انباشته.
پس برای پاسخ به سوال « افزایش سرمایه خوبه یا بد » باید تمام موارد گفته شده را مدنظر داشته باشید.
دیدگاهتان را بنویسید